Alaturkadan Alafrangaya Zaman, Osmanlı’da Mekanik Saatler yüzlerce yıl boyunca gününü namaz vakitlerine göre bölen, toplumu ve yaşam biçimini bu İslami zaman anlayışına göre şekillendiren Osmanlı’nın din dışı zaman kavramıyla tanışmasının ve modernleşme uğruna bu yeni zaman anlayışına boyun eğmesinin ilgi çekici öyküsünü anlatıyor.
Mekanik saatler üzerine yazılmış pek çok yabancı kaynak, yüzlerce kitap var. Osmanlı İmparatorluğu, bunların çoğunda İngiltere, Fransa ve Cenevre saat üreticilerinin rekabetlerinin tam ortasında iyi bir saat pazarı olarak tanımlanıyor. Doymak bilmeyen bir pazar olması, ithal ürünler ile rekabet edebilecek bir saat üretiminin bulunmaması bizi Osmanlı’nın saat üretecek teknolojiden yoksun olduğu düşüncesine götürebilir mi? 1771’de Voltaire’in Osmanlılar için söylediği “Hâlâ saat üretebilecek hatta ayarını bile yapabilecek durumda değiller,” sözünü haklı çıkarır mı?
Osmanlı’ya mekanik saatlerin ilk gelişi 15. yüzyılın sonlarına rastlar. Bundan yaklaşık yarım yüzyıl sonra sadece İslam dünyasının değil aynı zamanda Avrupa’nın da saat yapma yöntemleri üzerine ayrıntılı bilgiler içeren, o dönemin tek eserinin Osmanlı’da yazılmış olması ayrıca 17. yüzyıldan günümüze ulaşan Galata çıkışlı saatlerin bulunması Osmanlı’nın saatçilik alanında söz sahibi olduğu şeklinde yorumlanabilir mi?
Peki, iki adım ötesinde geliştirilen ve kullanımı hızla yaygınlaşan bu mekanik araca Osmanlı’nın tepkisi ne oldu? Saat endüstrisinin gelişmesine, teknik, artistik veya ekonomik açıdan herhangi bir katkı yaptı mı? Avrupa ülkeleri ve Osmanlı arasındaki diplomatik ilişkilerde mekanik saatin yeri nedir? Osmanlı’da alaturka saat sisteminden alafranga saat sistemine geçiş nasıl ve ne zaman olmuştur?
Alaturkadan Alafrangaya Zaman, Osmanlı’da Mekanik Saatler bu ve benzeri soruların yanıtlarını arıyor.
206 s, renkli resimler, sert kapak ciltli, Türkçe.
OSMANLI’DA ve İSLAM TOPLUMLARINDA ZAMAN
- Zamanın Tik Takları: Mekanik Saatler
- Osmanlı’da Zaman Ölçümü, Takvimler ve Günün Saatleri
- İslam Dininde Zamanın Doğru Ölçülmesinin Önemi
- İslam Dininde İbadet Vakitleri
- Osmanlı’da ve İslam Toplumlarında Kullanılan Zaman Ölçüm Araçları
OSMANLI’NIN MEKANİK SAATLE BULUŞMASI
- İslam Dünyasındaki Çarklı Saatler
- Avrupa’da Mekanik Saatler
- Osmanlı’nın Mekanik Saatle Karşılaşması
OSMANLI’DA MEKANİK SAATLERİN YAYGINLAŞMASI
- Kıymeti Bilinmeyen Bir Bilgin: Takiyüddin ibn Marûf
- Saatçiyan Esnafı
- Bir Şaheserin Hazin Öyküsü: Org Ustası Thomas Dallam’ın Org Saati
SAATÇİLİK MERKEZLERİ ve GALATA
- Avrupa’daki Saatçilik Merkezleri
- Doğu ile Batı’nın Arasında Bir “Saatçilik Merkezi”: Galata
- Galata’yı Mesken Tutan Cenevreli Bir Saatçi: Anthoine Arlaud
- Osmanlı’da Saat Çeşitlerinin Bolluğu
- 17. Yüzyıldan Günümüze Kalan Türk Rakamlı Saatler
SAATÇİLİKTEKİ GELİŞMELER
- Teknik Alandaki Gelişmeler
- İşbölümünün ve Ticaretin Gelişmesi
TÜRK SAAT PAZARI
- Osmanlı’daki Başlıca Avrupa Saat Markaları
- Türk Saat Pazarı ve Voltaire
- Türk Saat Pazarı İçin Üretilen Cep Saatlerinin Genel Özellikleri
- Saray’daki Durum
- Gündelik Yaşamda Saatlerin Yaygınlaşması ve Galata’daki Üretimin Sonu
OSMANLI’DA MODERNLEŞME ÇABALARI
- Demiryolları
- Telgraf
- Deniz Taşımacılığı
- Endüstri
ALATURKADAN ALAFRANGAYA ZAMAN
- Osmanlı Camilerindeki Tik Taklar
- Tarifeler, Toplantı Saatleri, Gözlemler vs.
- Çift Kadranlı Saatler
- Memurların Mesai Saatleri
- Saat Kuleleri ve Meydan Saatleri
- Orduda ve Devlet Dairelerinde Alafranga Saat Kullanımının Resmileşmesi
- Uluslararası Saat Birliği
SONSÖZ
KAYNAKÇA
GÖRSEL KAYNAKÇASI
ARŞİV BELGELERİ
KISALTMALAR
DİZİN
